RES SEPTIMO CORTEZ - "REZ CORTEZ

Res Septimo Cortez (born January 4, 1956, Buhi, Camarines Sur), better known as Rez Cortez, is a Filipino actor and assistant director.

He is also known for being an action star in many action films with his intensive and antagonistic roles and also in TV series. He is become an assistant director of the movie Kapag Lumaban ang Api in 1987.

Note:
Dahil po sa majority ng comment na taga Buhi si Manoy Rez sa LAKBAY TUKLAS BICOL FB PAGE, from WIKIPEDIA record Canaman I change it to Buhi, Camarines Sur. It's a good start mga kalakbay na itama natin ang mga record at reference mabalos po sa indong gabus sa mga positive comment nyo.

ANDREW E. - Andrew Ford Valentino Espiritu

Andrew E. born in Brgy. Casugad Bula, Camarines Sur, on July 30, 1957, in real life name is Andrew Ford Valentino Espiritu. He is one of the most popular Filipino rappers in the Philippines. Also a record producer and actor, he made his debut hit single “Humanap ka ng Panget” (1990), a bestseller rapping throughout the country. In effect then, he received the award of the PMPC Star Awards for Music (2010) for his album Clubzilla, thus, winning for him the “Rap Album of the Year.”
Andrew E. entered the show business, appearing first in the TV show of German Moreno’s That’s Entertainment of GMA-7 in the early of 1990’s.

In 1995, Andrew E. founded the Dungalo Wreckords to encourage new rap talents like the rap group, Salbakuta, whose single “S2upid Luv” became a best-seller and was used in a film starred by Andrew E. himself. Andrew E., a bicolano oragon Filipino rapper and actor.

IBALONG FESTIVAL

An Ibalong Festival sarong pagromdom asin pagrokyaw kan mga pangyaring gugurang igdi sa Kabikolan siring kan ipinamalas sa istorya kan epikong Ibalong. An tampok sa selebrasyon iyo an pagpadayaw sa tinampo nin mga sayaw, drama asin mga awit nagmumustra kan ralaban kan mga heroe sa epiko na sinda Handyong, Baltog asin Bantong asin kun pano ninda nadaog asin nasupil sa Oryol, Rabot buda an mga tandayagan na hayop arog ki Tandayag, asin mga opon na nagraratak sa mga tanoman kan mga Bikolnon.

Makolor an selebrasyon, kun anon-anong pasamno sa lawas an sinusulot sa mga maraborab na kolor sa pagpahiling nin kaogmahan kan banwaan sararo sa pagtubod asin sa ginikanan.

An selebrasyon sarong semana na gayo. Napoon sa Oktobre 25 abot 31 kan taon. Pano ini nin mga iba-iba pang aktibidad siring sa Pagpasale kan mga manlaenlaen na lutong bikolnon, Patagalan sa pagkaon ki maharang na sili, pagpa-ayon sa mga isports, pagpatinda kan mga produktong Bikol siring sa handikrafs, kontes sa Pagarayonan nin mga Daraga.

An selebrasyon pinapahiling man an katibayan, an orag sabi kaiyan, an kaisogan sa tahaw nin anoman na kalamidad, bagyo man, linog, baha o pagputok kan magayon na Ma'yong asin padagos an paghhingoa na daing pagluya nin boot.

An pagrokyaw kan Ibalong Festival tongod sa Oktobre 25 abot Oktobre 31 taon-taon. Ginigibo ini sa syudad kan Legazpi.

LUKDO NIN LIBMANAN

An Lokdô nin Libmanan sarong takop nin tapayan-na-lulubngan na nakotkot soboot sa Poro o Bigaho, Libmanan, Camarines Sur kan taon 1982. Pigtutubod na ini tunay na relikyang gikan pa sa soanoy na panahon kan Kabikolan.

An lokdô may 32 na sentimetro an kalakbangan, guminatak na sa duwang pidaso asin may mahihiling sa ibabaw garo mga pigura nin buaya, usa, damulag, halas, mangkô asin man pigura nin tawo. asbp.

 

 Sarong etnolohista na si Dr. Zeus Salazar nagsurat nin libro manongod kaining lokdô na ini ("Liktao at Epiko", 2004) asin saiyang pagtubod nanggad na ini ginibo pa kan soanoy pang panahon.

 

Dai pa determinado kun ini talaga gikan sa soanoy na panahon nin huli ta dai pa nag-agi sa inaapod na carbon dating sabi ngani kan Curator kan Museo del Seminario Conciliar na si G. Fabiana Arejola y masakit na ngani madeterminar ta kun in situ ini nakua, kuta idtong mga relikyas sa palibot kaini na organiko arog kan bungô, tu'lang o iba pang mga fossils sa paralibot pwedeng i-agi sa sinasabing carbon dating na matungod kan panahon nin pagkagibo kan artifak. Alagad an metodo ni Dr. Salazar iyo an pagkumpara kaini sa iba-ibang mga lokdô asin tapayan na nakotkot sa mga lungib siring sa Calatagan igdi sa Filipinas asin sa ibang parte kan Asya.

Si Salazar nagbutas man nin opinion na sa lokdô na ini igdi maririraw asin matatalâ an istorya kan epikong Ibalong asin an kahadean ni Handyong yaon nakasentro sa Libmanan. Ipinamugtak ni Salazar na an pagkagurang kan lokdô yaon sa pag-oltan kan 5,000 B.K. sungdô 10 A.D.

 

 An ibang eksperto totoo nagdududa kan awtensidad asin kan pagka-prehistorikal kaini nin huli ta dai nakotkot in situ (nakua mismo sa lugar na pigkalotan) kundi nabakal sana ni G. Ermelo Almeda sa sarong ilegal na parakotkot nin mga artifaks. Sabi pa ni Dr. Jesus Peralta sarong arkeologo na retirado na sa National Museum, an kakaptan kan lokdô na naghihitsurang minaret pwedeng indikasyon na nabakal sana ini sa Mindanao.

BAYBAYIN KAN TICAO MASBATE - GAPONG MONREAL

An mga gapong Monreal, minatukdo man sa mga gapo kan Ticao, iyo an duwang mga tablet nin limestone na igwang laog na mga karakter na Baybayin. Nadugangan kan mga estudyante kan Eskwelahang Pan-elementarya nin Rizal sa Isla nin Ticao sa banwaan nin Monreal, Masbate kan pigtangkas ninda an laboy sa saindang mga sapatos asin tsinelas sa sarong bakong regular na porma na apog na tablet bago maglaog sa saindang klasrum, an mga ini ngunyan pigsaharong sa sarong seksyon kan Nasyunal na Museo. An gabat kan dakula asin triyangulo na gapo nasa mga 30 kilo, an kapal nasa 11 sentimetro, 54 cm. An laba asin 44 cm. an lakbang. Korteng obal an sarong sadit kaini asin an kapal nasa 6 cm., 20 cm. an laba asin 18 cm. an lakbang. Nagsagibo an Nasyunal na Museo nin sarong komperensya nin Baybayin tanganing maipahiling an mga gapong Monreal sa publiko kan ika-13 kan Disyembre 2013.

 

ORIGIN OF NAGA

Bago an pag-abot kan mga Kastila, mayaman na lugar na an dating banwa kan Naga na namukna sa duwang salog---Bikol asin Naga. Igwa na ining mayaman na kultura asin mga matibay na armas. Sa panahon kan mga Kastila an Naga an nagin sentro kan kultura, negosyo asin relihiyon kan enterong kabikulan.

An pangaran daa kan Naga hale sa pagdangog nin sarong konkistador na Kastila, si Juan de Salcedo sa ngaran kan sarong kahoy na pigaapud na naga kaidtong mga Bikolano. Midbid an kahoy na ini sa ngaran na narra sa tataramon na Tagalog asin Bisaya. Alagad, an ibang mga Bikolanong historyador arog ki Prof. Danilo Gerona nagtutubod na an taramon na naga naggikan sa taramon na naga na nagtotomoy sa sarong lahing kapu'ngalan na Monggol na ngonyan iyo an ginikanan kan mga katawohan nageerok sa Assam, Meghalalya, Tripiera, Mizoran, Maripur, Arunachal, Pradesh, Burma, Bangladesh, Bhutan, Sikkim, Nepal asin Tibet. Susog man saiya, an paragilid kan duwang salog kan Bikol asin Naga haloy nang eneerokan poon pa kan 900 A.D. siring sa maririraw sa mga parasâ-pasang artifaks na nagkahoronggad sa paralibot kaini. Sabi pa niya, an taramon na naga lakop man sa mga lengguwahe kan Batak kan Sumatra asin man kan mga Dayak kan Borneo na an pakahulogan sarong irago (serpente)/dragon. Nasambit pa niya na an mga lunadang pandagat kan mga antigong Tagalog asin Pampango na may nakakaag nin garo halas/dragon na payo sa dulong (prowa) kan mga lunadan na inaapod nindang naga.

Dapit kaini, na an "naga" sinapi' talaga sa pangaran na naga na boot sabihon irago/halas o dragon, na bakong gikan sa pangaran kan kahoy na narra o sa layas na itik na nagâ, iyo man ini an tinotolod na teoriya kan iba pang mga parasurat arog ki Antonio H. Aragon.

 An Naga sarô sa pinaká enot na ginibong siyudad kan mga Kastila sa enterong Filipinas. Sa taon na 1575 an Siyudad de Caceres tinogdas bilang orihinal na erokan kan mga Kastilang eksplorador manta sa ibong kan salog sa parte na ngonyan kan Lerma asin Dayangdang iyo an orihinal man na lugar kan mga tunay na taga-Naga. Sa pagtalubo kan duwang lugar nagsinakniban na an duwa asin an kahiwasan naapod nang Nueva Caceres. Pag'abot kan mga Amerikano, nawara an pagkasiyudad kaini asin binalik an saiyang ngaran sa Naga sa taon na 1919. Kan Des. 15, 1948 nagin siyudad (chartered city) na naman an Naga sa proklamasyon nin Republic Act No. 305.

MGA TATARAMON NA BIKOL

An mga tataramon na Bikol iyo an grupo o pamilya kan pitong tataramon na Bikol sa kapatagan asin tulong tataramon na Agta.

Nababangâ sa tulo an mga tataramon na Bikol:

1. Baybayon na Bikol o Coastal Bikol - kabali an mga tataramon na Isarog Agta, Mt. Iraya Agta asin Bikol Sentral na kabali an diyalektong Viracnon sa Catanduanes.

2. Kadagaan na Bikol o Inland Bikol - kabali an Rinconada Bikol, Mt. Iriga Agta, Buhi Bikol, Libon Bikol, Bikol Sulnopan na Albay sagkod Miraya Bikol; asin

3. Bikol Norteng Catanduanes o Northern Catanduanes Bikol - na tinataram sa gamping norte kan Catanduanes.

Bikol man an apod sa halipot na apod sa tataramon na Bikol Sentral.